Een tijdelijke of mobiele bouwplaats is een plaats waar bouwwerken of werken van burgerlijke bouwkunde worden uitgevoerd, zoals opgenomen in artikel 2 van het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Het betreft: 1° graafwerken; 2° grondwerken; 3° funderings- en verstevigingswerken; 4° waterbouwkundige werken; 5° wegenwerken; 6° plaatsing van nutsleidingen, inzonderheid, riolen, gasleidingen, elektriciteitskabels, en tussenkomsten op deze leidingen, voorafgegaan door andere in deze paragraaf bedoelde werken; 7° bouwwerken; 8° montage en demontage van, inzonderheid, geprefabriceerde elementen, liggers en kolommen; 9° inrichtings- of uitrustingswerken; 10° verbouwingswerken; 11° vernieuwbouw; 12° herstellingswerken; 13° ontmantelingswerken; 14° sloopwerken; 15° instandhoudingswerken; 16° onderhouds-, schilder- en reinigingswerken; 17° saneringswerken; 18° afwerkingswerkzaamheden behorende bij één of meer werken bedoeld in 1° tot 17°.
Zij vallen niet onder het toepassingsgebied van de cao van 12 mei 2022 (+ wijzigingen cao van 14 september 2023), maar wel onder het toepassingsgebied van het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. De verplichting is dus ook van toepassing op deze statuten.
Zolang er geen sprake is van een tewerkstelling op de bouwplaats, is de opleidingsverplichting zoals gedefinieerd in het KB tijdelijke of mobiele bouwplaatsen of in de cao van 12 mei 2022 (+ wijzigingen cao van 14 september 2023) niet van toepassing op hen. Zodra dat verandert, is dat echter wel het geval. Wanneer de tijdelijke betoncentrale zich op een bouwplaats bevindt, een magazijnmedewerker wordt ingeschakeld voor klussen op een bouwplaats of een poetshulp ook de sanitaire voorzieningen op een bouwplaats komt schoonmaken, is de verplichting dus van toepassing.
NB: Chauffeurs die materiaal leveren op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, moeten niet voldoen aan de verplichtingen uit de cao van 12 mei 2022 (+ wijziging cao van 14 september 2023), maar wel aan die uit het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Ze moeten de basisveiligheidsopleiding dus volgen (tenzij ze gebruik kunnen maken van een vrijstelling).
Ja. De locatie van de bouwplaats en de aard van de werkzaamheden hebben geen belang. Het KB tijdelijke of mobiele bouwplaatsen en de cao van 12 mei 2022 (+ wijziging cao van 14 september 2023) gelden voor alle bouwplaatsen, ook die waarvoor geen aangifte van werken verplicht is.
Het feit dat er een verplichting tot coördinatie bestaat op een bouwplaats, heeft een invloed op het type mogelijke opleiding, maar de opleidingsverplichting blijft behouden.
De cao van 12 mei 2022 (+ wijziging cao van 14 september 2023) voorziet in een mogelijkheid om de opleiding bedrijfsintern te volgen, specifiek voor wie werkzaamheden uitvoert op bouwplaatsen zonder veiligheidscoördinatie (Constructiv - Veiligheids- en gezondheidscoördinatie). Aangezien het KB van 25 januari 2001 niet in die mogelijkheid voorziet, maar oplegt dat de aannemers ervoor moeten zorgen dat de opleiding wordt gevolgd bij inrichters die een kwaliteitsborgingssysteem toepassen, verdient het de voorkeur om de opleiding extern te volgen in een opleidingscentrum met ervaren instructeurs, ofwel moet ervoor worden gezorgd dat de interne opleidingen worden erkend door Constructiv (Bedrijfsinterne opleidingen BIO).
In dat geval moet de inhoud van de door de sector ontwikkelde opleiding worden gebruikt en kan de opleiding worden gegeven door een bevoegde interne persoon (bv. de interne preventieadviseur waar mogelijk). Neem contact op met uw regionale opleidingsadviseur (Constructiv - Regio's) van Constructiv als u een dergelijke bedrijfsinterne opleiding wilt organiseren.
NB: Voor ondernemingen die dat niet willen of niet kunnen, is er altijd de (eenvoudigere) mogelijkheid om de opleiding extern te volgen in een opleidingscentrum met ervaren instructeurs dat een kwaliteitsborgingssysteem toepast. Personen die op beide types bouwplaatsen aan de slag zijn, moeten de opleiding extern volgen.
Ja. Om hun eigen welzijn op het werk en dat van de andere personen die aanwezig zijn op de tijdelijke of mobiele bouwplaats te waarborgen, volgen zelfstandigen en werkgevers die persoonlijk professionele handenarbeid verrichten op de bouwplaats, ook de basisveiligheidsopleiding. Ze moeten op elk ogenblik kunnen aantonen dat de door hen gevolgde opleiding beantwoordt aan de in artikel 50bis, § 1, derde lid beoogde doelstellingen. De in artikel 50bis, § 2 beoogde vermoedens zijn ook van toepassing op zelfstandigen.
Ja, tenzij ze zich kunnen beroepen op een of andere vrijstelling.
Voor arbeiders uit de bouwsector zijn er meerdere opleidingen die in aanmerking komen. In de eerste plaats is er de sectorale opleiding die Constructiv heeft ontwikkeld. Aanvullend heeft het Beheerscomité van Constructiv Building on People de volgende opleidingen als gelijkgesteld erkend:
- B-VCA (VCA(*) Basisveiligheid) / VOL-VCA / VIL-VCU
- "Veiligheid voor Sectorintreders"/"Veiligheid voor nieuwe intreders" (Constructiv)
- "Atelier Sécurité" (in samenwerking met Construtec/ConstruFutur)
- Opleiding Diepfundeerder (enkel in het kader van de sectorale persoonscertificering)
- Opleiding Steigerbouwer - Hulpmonteur (in het kader van de sectorale persoonscertificering)
- Betonmixerchauffeur & Betonpompbedienaar (in het kader van de sectorale persoonscertificering)
- Preventieadviseur - Niveau 1/2/3
- Opleidingen veiligheidscoördinator - Niveau A & B
- Bewijs van veiligheidsattitude (VDAB)
- Asbestverwijdering basis (32 uur) (Embuild Antwerpen/Tecnobouw)
- "Klassewerk, veilig werk" (Act Now)
- "Basis bouw - De bouwwereld, verleidelijk veilig" (ORA MANAGEMENT/ACADEMY)
- Basisveiligheid in de bouw (NOA Trainings)
- Basisveiligheid voor spoorwegmedewerkers (Embuild)
TIP: Vraag eerst aan uw Constructiv-opleidingsadviseur (Constructiv - Regio's) of de opleiding die u wenst te volgen, in aanmerking komt.
(*) Zie de interpretatie betreffende de VCA in de FAQ van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (hoofdstuk 'Gelijkgestelde opleidingen'):
Samengevat:
- VCA-opleiding (8u) gevolgd en geslaagd in examen (diploma behaald): geldig
- VCA-opleiding (8u) maar examen niet afgelegd: niet geldig (tenzij vóór 15.4.2023)
- Examen afgelegd zonder VCA-opleiding: niet geldig (tenzij vóór 15.4.2023).
Nee, de in de sector bekende modules voor (bevoegde) gebruikers van steigers en (bevoegde) monteurs van steigers "Veilig werken op hoogte modules 1, 2 en 3" worden in geen geval in aanmerking genomen.
De werknemer volgt de basisveiligheidsopleiding indien mogelijk vooraleer hij op de tijdelijke of mobiele bouwplaats begint te werken en in elk geval binnen een maand na het begin van zijn activiteiten.
Wie op 15 april 2023 al op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen werkte, moet de basisopleiding inzake veiligheid ten laatste op 15 april 2024 gevolgd hebben.
De basisveiligheidsopleiding wordt op geregelde tijdstippen herhaald, behalve als de werkgever kan aantonen dat de kennis van de werknemers up-to-date blijft, door praktijkervaring en door middel van regelmatige of continue opleiding en informatieverstrekking (bv. toolboxmeetings, andere veiligheidsopleidingen, veiligheidsdag, ... Deze opleidings- of infomomenten moeten worden gestaafd met schriftelijke documenten).
De basisveiligheidsopleiding wordt op geregelde tijdstippen herhaald, behalve als de werkgever kan aantonen dat de kennis van de werknemers up-to-date blijft, dankzij regelmatige of continue opleiding en informatieverstrekking (bv. toolboxmeetings, andere veiligheidsopleidingen, veiligheidsdag, ... Deze opleidings- of infomomenten moeten worden gestaafd met schriftelijke documenten) en dankzij praktische ervaring.
Het koninklijk besluit van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen voorziet in twee voorwaarden waaronder de werknemers vrijgesteld kunnen worden van de basisveiligheidsopleiding:
- ofwel hebben ze een attest dat ze over de vereiste kennis beschikken doordat ze een andere opleiding gevolgd hebben
- ofwel kunnen ze aantonen dat ze in de afgelopen tien jaar minstens vijf ervaring hebben opgedaan met het uitvoeren van activiteiten op een tijdelijke of mobiele bouwplaats
De cao van 12 mei 2022 (+ wijziging cao van 14 september 2023) voorziet in enkele mogelijkheden voor de werknemers van PC 124:
- in het bezit zijn van een geldig VCA-attest en een opleiding van acht uur gevolgd hebben
- in het verleden een van de gelijkgestelde opleidingen gevolgd hebben
- de basisveiligheidsopleiding voor uitzendarbeid in de bouw (16 uur) gevolgd hebben
Arbeiders die op 15 april 2023 minstens vijf jaar ervaring hadden in de bouwsector in de afgelopen vijftien jaar en die na deze datum niet minstens vijf jaar ervaring in de bouwsector hebben in de afgelopen tien jaar, moeten een basisveiligheidsopleiding volgen.
Dat kan enkel op basis van een attest, zoals uitgereikt door het opleidingscentrum dat een kwaliteitsborgingssysteem toepast. Als er geen attest werd uitgereikt, moet het door de cursist/werkgever worden aangevraagd bij het desbetreffende opleidingscentrum.
Voor erkende opleidingen waarvoor een sectorale tegemoetkoming werd aangevraagd en verkregen, beschikt Constructiv over gegevens ter bevestiging van de aanwezigheid. Constructiv heeft een rapportagetool om deze gegevens vrij te geven en via een template ter beschikking te stellen van de werkgever. Dit attest kan worden opgevraagd bij uw regionaal Constructiv-kantoor.
Voor de arbeiders van de bouwsector PC 124 heeft Constructiv een rapportagetool om deze gegevens te deblokkeren en via een template ter beschikking te stellen van de werkgever. Dit attest kan worden opgevraagd bij uw regionaal Constructiv-kantoor.
Deze tool is enkel beschikbaar voor ondernemingen die onder PC 124 vallen. Dit attest bevat het overzicht van de arbeiders van PC 124.
Ja, de meegerekende ervaring is de ervaring die in de sector werd opgedaan met betrekking tot de uitvoering van activiteiten op een tijdelijke of mobiele bouwplaats. Het KB betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen bepaalt dat die ervaring op verschillende manieren kan worden aangetoond. Voor werknemers van PC 124 kan Constructiv een attest verstrekken waaruit blijkt dat ze beroepservaring hebben opgedaan in PC 124. Dit attest kan worden opgevraagd bij uw regionale Constructivkantoor.
Ja, de bouwdirectie belast met de uitvoering (algemene aannemers) moet vooraf de nodige bewijsstukken opvragen, controleren en bewaren, en dit voor alle werknemers van haar bouwplaats (zelfstandigen, loontrekkenden, buitenlandse arbeiders). Artikel 29 van de wet betreffende het welzijn op het werk bepaalt immers dat de aannemer, onderaannemer of zelfstandige die de verplichtingen van de wet betreffende het welzijn op het werk en de uitvoeringsbesluiten ervan niet naleeft, moet worden geweerd.
De Arbeidsinspectie van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg is ter zake bevoegd.
De Arbeidsinspectie legt de strafmaat op, in overeenstemming met het Sociaal Strafwetboek.
Neem contact op met uw regionale opleidingsadviseur.
Merk op dat dit slechts mogelijk is voor arbeiders PC124, die uitsluitend op werven zonder veiligheidscoördinatie werken.
Neem contact op met uw regionale opleidingsadviseur